Boyalar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Boya, herhangi bir nesneye renk vermek için veya koruma amaçlı olarak uygulanan kaplamaya denir. Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir. En çok kullanıldığı alanlar sanat, tasarım, endüstriyel kaplamalar, ulaşım (şerit çizgileri) ve korumadır (su veya hava temasını kesme amacıyla). Boya kimyasal özelliği bakımından ana olarak yaş boya ve toz boya olmak üzere ikiye ayrılır.

Bileşenler

Boyaları temel olarak dört bileşen oluşturur: Bağlayıcı, çözücü, pigmentler ve diğer katkı maddeleri. Bağlayıcının kullanımı zorunludur çünkü içerisindeki katı dolgu maddelerini bağlayarak kurumuş boya filminin oluşmasını sağlayan ve yüzeye yapıştıran, bağlayıcı maddedir. Bağlayıcının cinsi ve miktarı boyanın silinebilirlik, (sadece plastik boya için geçerli olmak üzere) sertlik, yapışma, renk dayanıklılığı gibi özelliklerini belirler. Çözücü, boyanın viskozitesini ayarlamak için kullanılır. Uçucu olup film tabakasının oluşumuna katkıda bulunmaz, fakat yüzey yayılımını gerçekleştirir. Pigmentler boyaya renk ve örtücülük özelliği verir. Bunun dışında katılan her madde film tabakasıyla birleşerek boyaya fiziksel ve kimyasal özellik verir. Boyalar bağlayıcının cinsine bağlı olarak su bazlı ve solvent bazlı olarak ikiye ayrılırlar.

Boyanın Tanımı

Bir yüzey üzerine tatbik edildiğinde, dekoratif ve koruyucu bir tabaka oluşturan kimyasal bir malzeme olarak tanımlanır. Bu malzeme belli prensipler dahilinde, formüle edilen ve bünyesinde dört esas unsur bulunan kimyevi bir karışımdır.

• Bağlayıcılar
• Pigmentler ve dolgu malzemeleri
• Kimyasal katkılar
• Çözücüler (Solvent+Su)[1]

Bağlayıcılar

Solvent uçması ve reaksiyon sonucu sıvı halden katı hale dönüşen, boya filmini meydana getiren likitlerdir. Boyaya katkısı; sertlik, sağlamlık ve parlaklık, yapışma, hava koşullarına, güneş ışınlarına ve kimyasallara dirençtir. Bağlayıcı, boyanın temel direği olup, tipine göre, boyaya ismini verir.

Pigmentler

Düzgün yuvarlak, doğal veya sentetik, inorganik veya organik, çözünmeyen dağılmış parçalar (toz). Bu parçalar, boya sıvısının içinde dağılarak, boyaya renk vermenin yanında, opaklık, katılık, dayanıklılık ve korozyona dayanıklılık gibi boyanın temel özelliklerini de geliştirirler. Bu terim beyaz veya renkli pigmentler ile birlikte genleştiricilerde içerirdi. Pigment olan tozlar ve boyalar arasındaki fark genel olarak çözünürlüğün temelinde incelenmektedir. Kullanım esnasında, pigmentler, çözünmeyen ve madde içerisinde dağılan, boyalar ise çözünebilir veya solüsyon halinde bulunan malzemelerdir.[2]

Pigment çeşitleri

1. Organik Pigmentler
2. İnorganik Pigmentler
3. Metalik Pigmentler
4. Sedefimsi Pigmentler
5. Monomer Pigmentler

Korozyon Önleyici Pigmentler

• Çinko kromat
• Çinko fosfat
• Metalik Pigmentler

Dolgu maddeleri

Kalsit, barit, talk, kil

Kimyasal katkılar

Bu grupta yer alan maddeler çok değişik özelliklerde olan ve boyaya çok az miktarda giren kimyasallardır. Katkı maddeleri boyanın özelliklerini iyileştirmek, istenmeyen, olumsuz değişimleri engellemek için kullanılır.

• Surfektanlar
• Islatıcılar
• Kurutucular
• Matlaştırıcılar
• Kaymak kesici
• Çökme engelleyici
• Köpük kesiciler
• UV ışınlarından koruyucular
• Optik beyazlaştırıcı

Çözücüler

Boyanın uçucu kısmını oluşturan kimyasal maddelerdir. Boyanın imalatı ve tatbikatı safhasında(uygulama kolaylığı için), kullanılan boyanın özelliklerinde değişiklik yapmadan incelten sıvılardır.

Toluen, Ksilen, White sprit, Aseton, Su, Benzin ve Tiner'dir

Boya çeşitleri

Boyalar genel olarak dört ayrı çeşitte sınıflandırılabilir.

• Kurutma Metoduna Göre

1. Fiziksel kurumalı boyalar (Ör:Fırın kurumalı boyalar)
2. Kimyasal kurumalı boyalar (Ör:Serleştirici girilerek kurutulan boyalar)

• Özelliklerine Göre

1. İnşaat boyaları
2. Metalboyaları
3. Ahşap boyaları
4. Zemin boyaları
5. Gemi boyaları
6. Sanat boyaları
7. Gıda boyaları
8. Oto boyaları
9. Oto tamir boyaları
10. İşaretleme boyaları (Ör:trafik levhaları)

• Çevreye Olan Etkisine Göre

1. Su Bazlı Boyalar
2. Solvent Bazlı Boyalar

• Reçinesine Göre

1. Selülozik boyalar
2. Rapid Boyalar
3. UV Boyalar
4. Akrilik boyalar
5. Epoksi Boyalar
6. Sentetik Boyalar
7. Polyester Boyalar
8. Poliüretan Boyalar
9. Nem Kürlenmeli Boyalar
10. Asit Kürlenmeli Boyalar
11. Su Bazlı Boyalar